Termin zwrotu pożyczki i przedawnienie roszczeń z nią związanych
Umowa pożyczki charakteryzuje się tym, że dający pożyczkę przenosi na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy lub innych rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący pożyczkę zobowiązuje się do zwrotu tej samej ilości pieniędzy lub innych rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Zgodnie z zasadą swobody umów strony mogą dowolnie określić w umowie termin, w którym dłużnik jest zobowiązany do zwrotu pożyczki. Strony mogą także postanowić, że pożyczka będzie zwracana w ratach i określić terminy płatności poszczególnych rat. Wraz z bezskutecznym upływem oznaczonego przez strony terminu zwrotu pożyczki, dający pożyczkę zyskuje uprawnienie do dochodzenia zwrotu pożyczki na drodze sądowej. Dodatkowo uzyskuje on uprawnienie do dochodzenia odsetek od niezapłaconej sumy pieniężnej.
Jeżeli jednak strony nie oznaczyły terminu zwrotu pożyczki w umowie, do jego ustalenia stosuje się przepisy kodeku cywilnego. W tym przypadku zastosowanie znajdzie art. 723 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, dłużnik zobowiązany jest zwrócić pożyczkę w terminie 6 tygodni od wypowiedzenia umowy przez pożyczkodawcę. Wypowiedzenie umowy to jednostronne oświadczenie woli i nie jest ono uzależnione od przyjęcia przez pożyczkobiorcę. Z treści wypowiedzenia umowy w sposób jednoznaczny powinno wynikać żądanie zwrotu pożyczki. Wypowiedzenia umowy można dokonać ustnie. Jednak jeżeli umowa została zawarta na piśmie lub w formie szczególnej, tzn. np. w formie aktu notarialnego wypowiedzenie powinno mieć formę tożsamą. Wraz z bezskutecznym upływem 6 tygodni od wypowiedzenia umowy pożyczkodawca uzyskuje uprawnienie do dochodzenia zwrotu pożyczki przed sądem.
Przedawnienie roszczeń związanych z umową pożyczki ukształtowane jest inaczej w stosunku do pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Dochodzenie zwrotu pożyczki ograniczone jest terminem dziesięcioletnim. Natomiast, jeżeli pożyczka została udzielona w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą termin ten wynosi trzy lata. Powyższe terminy wynikają z ogólnych przepisów dotyczących przedawnienia roszczeń, tj. z art. 118 kodeksu cywilnego.
Przedawnieniu ulega również roszczenie pożyczkobiorcy o wydanie przedmiotu umowy pożyczki. W tym przypadku termin przedawnienia wynosi 6 miesięcy od chwili, gdy przedmiot pożyczki miał być wydany biorącemu pożyczkę i został ustanowiony w art. 722 kodeksu cywilnego. Przedawnienie roszczenia o wydanie przedmiotu pożyczki nie zależy od tego czy pożyczka związana jest z prowadzeniem działalności gospodarczej i również w takim przypadku wynosi on 6 miesięcy.